ارسال به دوست  نسخه چاپي 

افزایش قیمت خرید تضمینی یا تعیین نرخ گندم هم‌تراز با بازار جهانی؟!

فاصله میان نرخ خرید تضمینی داخل و نرخ جهانی گندم، مسأله‌ای است که برخی کارشناسان حوزه کشاورزی به آن اشاره می‌کنند و معتقدند این شکاف قیمتی، قابل توجه بوده و نرخ خرید تضمینی در داخل باید متناسب با بازار جهانی و قیمت جهانی گندم باشد.

 

برخی از کارشناسان بر این باورند که فاصله قیمتی بازار داخلی با میانگین جهانی (قیمت جهانی پایین‌تر از نرخ داخلی) می‌تواند یکی از دلایل ایجاد زمینه قاچاق معکوس باشد. اگر دولت می‌خواهد بنا بر هر سیاستی، پول بیشتری به کشاورز بپردازد، بهتر است مابه‌التفاوت مبلغ را تحت عنوان یارانه کشت به گندمکار بدهد و قیمت گندم را مطابق قیمت واقعی بین‌المللی تنظیم کند.

 در مقابل، به گفته برخی دیگر از مهندسان و متخصصان حوزه کشاورزی، تنها راه حمایت از کشاورزان و گندم‌کاران کشور، افزایش سالانه نرخ خرید تضمینی است و دولت باید قیمت خرید تضمینی گندم را متناسب با رشد تورم و هزینه‌های تولید، تعیین کند چرا که در غیر این صورت، سیاست خودکفایی به خطر می‌افتد!

درست است که به نوعی امنیت غذایی کشور به گندم گره خورده و حمایت از تولیدکننده این کالای استراتژیک در راستای تأمین و حفظ امنیت غذایی مهم است اما بر حسب شرایط اقلیمی ‌در کشورمان، در حال حاضر امکان تولید گندم کیفی در سطح کشور محدود است و تحقق خودکفایی ما در تولید گندم، می‌تواند فقط کمی‌ باشد نه کیفی!

مدافعان افزایش نرخ خرید تضمینی در حمایت از کشاورزان داخلی بدون توجه به تراز جهانی معتقدند که اگر به تولید گندم و گندم‌کاران توجهی نشود و دولت نرخ خرید تضمینی را متناسب با رشد تورمی‌ تعیین نکند، محصولات دیگری جایگزین تولید گندم می‌شود که شاید چندان اهمیتی برای کشور نداشته باشد و این اتفاق، تهدیدی برای تولید کالای استراتژیک کشور است.

اگرچه در سال‌های گذشته، پایین بودن نرخ خرید تضمینی موجب خروج بخشی از گندم‌ از چرخه خوراک انسانی و ورود به بخش دامی ‌شد اما بخش دولتی و متولی گندم در کشور، می‌توانست با اجرای سیاست‌های حمایتی غیر از نرخ خرید تضمینی، موجب ترغیب کشاورزان برای تحویل گندم به دولت شود.

در هر صورت نحوه عملکرد دولت در خرید تضمینی در طول سالها نشان داده است که تغییر در نحوه خرید تضمینی به نفع کشور است. به عبارت دیگر، دولت باید با رتبه‌بندی در خرید گندم و تعیین نرخ خرید بر مبنای درجه‌بندی، برای کشاورزان جهت تولید گندم هرچه کیفی‌تر، انگیزه ایجاد کند!

ما برای تولید آرد باکیفیت و نان مرغوب، به گندم کیفی نیاز داریم و متأسفانه در نحوه فعلی خرید تضمینی، فاکتور کیفیت و شاخص پروتئین دانه گندم، ملاک نیست.

لذا سیاست‌گذاری‌های دولت در جهت حمایت از جامعه کشاورزان باید اصلاح شود، نه اینکه قیمت تمام شده محصول گندم با یک عدد کاذب تعیین شود و در نهایت در طول زنجیره، محصولات متعدد گران شده و سفره مردم کوچک شود.

در مجموع باید گفت حمایت از کشاورزان داخلی، صد درصد باید صورت بگیرد اما نرخ خرید گندم در کشور باید به نسبت قیمت معقول جهانی تعیین شود و دولت روش‌های دیگری را در حمایت از کشاورزان در نظر بگیرد.