اخبار > سایه اختلال تجارت در دریای سرخ بر تجارت جهانی و امنیت غذایی

ارسال به دوست  نسخه چاپي 

سایه اختلال تجارت در دریای سرخ بر تجارت جهانی و امنیت غذایی

حملات اخیر حوثی‌ها در دریای سرخ، نگرانی‌ها را در مورد تأثیر این امر بر تجارت جهانی غلات افزایش داده است. با نقش محوری دریای سرخ در یک پنجم تجارت جهانی گندم، اختلالات احتمالی می‌تواند منجر به افزایش هزینه‌های حمل و نقل، تأخیر و تأثیر منفی بر امنیت غذایی جهان شود.

به گزارش نگاه هستی به نقل از millermagazine، مدیر اجرایی شورای بین‌المللی غلات، بر لزوم باز نگه داشتن دریای سرخ برای جلوگیری از شوک به بازار، به ویژه با توجه به رقابت‌پذیری دریای سیاه و اتحادیه اروپا از نظر قیمت FOB گندم، تأکید می‌کند.

حملات گروه حوثی‌ها به کشتی‌های تجاری در حال تردد در تنگه باب‌المندب که دریای سرخ را به خلیج عدن متصل می‌کند، موجی از شوک و نگرانی‌ها را در زنجیره تأمین جهانی و تجارت بین‌المللی ایجاد کرده است. این حملات حوثی‌ها در پاسخ به بمباران غزه از سوی اسرائیل، ضربه جدی به تجارت جهانی وارد می‌کند زیرا بزرگ‌ترین شرکت‌های کشتیرانی جهان را مجبور می‌کند مسیر کشتی‌های خود را تغییر دهند و قابل ذکر است که افزایش اخیر قیمت نفت، به طور مستقیم با این حملات مرتبط است.

در سوی دیگر جهان نیز کانال پاناما در حال حاضر دچار اختلال شده است. به دلیل خشکسالی، تردد کشتی‌ها در این کانال به میزان قابل توجهی کاهش یافته است. برخی از شرکت‌ها حتی برای صادرات محموله‌های اروپا-آسیا به کانال سوئز روی آورده بودند. کارشناسان خاطرنشان می‌کنند که هر دو کانال سوئز و پاناما قبلاً هرگز به طور همزمان چنین شرایطی را تجربه نکرده بودند.

 تنش‌های دریای سرخ، مسیرهای حمل و نقل را تغییر می‌دهد

چهار شرکت از پنج شرکت بزرگ حمل و نقل کانتینری جهان از جمله  CMA CGM، Hapag Lloyd، Maersk  و MSC ترانزیت از طریق تنگه باب‌المندب را که حدود 30 درصد از ترافیک کانتینری جهان از آن عبور می‌کند، متوقف کرده‌اند. این چهار شرکت، 53 درصد تجارت جهانی کانتینری را به خود اختصاص می‌دهند.

آن‌ها اکنون کشتی‌های خود را به مسیر Cape of Good Hope هدایت می‌کنند. دیگر دست اندرکاران مهم از جمله Zim، Evergreen، Yang Ming، Cosco، OOCL، HMM، ONE و صاحبان نفتکش Frontline  و Euronav نیز ترانزیت دریای سرخ را متوقف کرده‌اند. غول جهانی نفت بریتیش پترولیوم (BP) نیز ارسال تمامی ‌محموله‌های نفتی از طریق دریای سرخ را متوقف کرده است. با توجه به اینکه 40 درصد تجارت میان آسیا و اروپا از کانال سوئز انجام می‌شود، انسداد در این شریان حیاتی می‌تواند پیامد‌های اقتصادی بزرگی داشته باشد. کارشناسان آن را به عنوان مهم‌ترین تهدید برای کشتیرانی جهانی در سال‌های اخیر توصیف می‌کنند.

کانال سوئز به طول 192 کیلومتر به عنوان سریع‌ترین مسیر دریایی بین آسیا و اروپا عمل می‌کند. برای اقتصاد جهانی، بسته شدن طولانی‌ مدت کانال سوئز به معنای انتخاب ناگزیر مسیرهای تجاری طولانی‌تر و هزینه‌های بالاتر به دلیل حق بیمه بالاتر است. این تغییر مسیر، حدود 6000 مایل دریایی به مسافت میان آسیا و اروپا اضافه می‌کند که به طور بالقوه، سه یا چهار هفته به زمان تحویل محموله‌ها می‌افزاید.

از زمان حملات حوثی‌ها، نرخ بیمه کشتی‌هایی که از دریای سرخ استفاده می‌کنند، دو برابر شده است. طبق گزارش‌ها، برای کشتی‌های مرتبط با اسرائیل، هزینه بیمه، 250 درصد افزایش یافته است و برخی از شرکت‌های بیمه دیگر تمایلی به بیمه کردن کشتی‌های مرتبط با اسرائیل ندارند. از 20 دسامبر، بیش از 100 کشتی کانتینری در اطراف جنوب آفریقا تغییر مسیر داده‌اند تا از عبور از کانال سوئز جلوگیری کنند.

در سال 2023، تقریباً 24 هزار کشتی از کانال سوئز عبور کرده‌اند که حدود 10 درصد حجم تجارت دریایی جهانی را تشکیل می‌دهد. قابل ذکر است که نفتکش‌های کشورهای حاشیه خلیج فارس مانند عراق و عربستان سعودی برای رسیدن به مقاصد اروپایی، به کانال سوئز متکی هستند.

اثرات دومینووار بر تجارت غلات

اجتناب‌ناپذیر است که افزایش هزینه‌های حمل و نقل، تقریباً بر قیمت هر محصول تأثیر خواهد داشت. نکته قابل توجه این است که در میان تمامی ‌محصولات، این غلات هستند که برای حفظ امنیت غذایی جهانی، اهمیت زیادی دارند و حیاتی در نظر گرفته می‌شوند. بنابراین بسته شدن یکی از حیاتی‌ترین مسیرهای تجاری جهان، نگرانی‌های قابل توجهی را در مورد تأثیر آن بر امنیت غذایی جهانی و تجارت بین‌المللی غلات ایجاد می‌کند.

در گفت‌وگو با مدیر اجرایی شورای بین‌المللی غلات (IGC)، وی تأکید می‌کند در حالی که حملات تشدید شده است، حمل و نقل کشتی‌های فله خشک حامل غلات مستقیماً هدف قرار نگرفته‌اند اما با این حال، پیامدهای آن بر بیمه کشتیرانی، زنجیره تأمین، قیمت غلات و امنیت غذایی جهانی باعث نگرانی‌های بسیاری است.

شرکت‌های کشتیرانی، سطح ریسک خود را افزایش داده و هشدار جنگ را فعال کرده‌اند و از 22 دسامبر 2023، حق بیمه جنگ برای شرکت‌های کشتیرانی اجباری می‌شود که هزینه‌های تجاری جدیدی را تحمیل می‌کند.

 نقش حیاتی مسیر دریای سرخ در تجارت جهانی گندم

مدیر اجرایی IGC بر نقش حیاتی مسیر دریای سرخ در تجارت جهانی غلات تأکید می‌کند و به این اشاره می‌کند که سالانه حدود 42 میلیون تن گندم از طریق دریای سرخ از منطقه دریای سیاه و اتحادیه اروپا به شرق آفریقا و آسیا ارسال می‌شود. وی با اشاره به اینکه این رقم یک پنجم تجارت جهانی گندم است، بر اهمیت باز نگه داشتن دریای سرخ برای جلوگیری از شوک‌های بازار تأکید می‌کند و می‌گوید: کشورهای شرق آفریقا به عنوان واردکننده نیمی ‌از این حجم گندم به دریای سرخ، بسیار حساس هستند.

وی همچنین فشار مالی بر کشورهای واردکننده خالص غلات با ارزش ارزی ضعیف را برجسته می‌کند. هرگونه افزایش در هزینه‌های حمل و نقل، هزینه واردات مواد غذایی آن‌ها را افزایش می‌دهد و به طور بالقوه چالش‌های موجود آن‌ها را تشدید می‌کند.

در صورت بروز اختلال کامل در دریای سرخ، وی درباره امکان تغییر مسیر محموله‌های غلات از اتحادیه اروپا و منطقه دریای سیاه از طریق Cape of Good Hope صحبت می‌کند. با این حال، طبق برآوردهای IGC، این مسیر جایگزین، منجر به طولانی‌تر شدن زمان دریانوردی، افزایش هزینه‌های حمل و نقل دریایی و افزایش تخمینی 15 تا 24 درصدی هزینه حمل‌ونقل از دریای سیاه به آسیا می‌شود. این امر باعث کاهش حجم کل مبادلات به این مناطق می‌شود زیرا مدت زمان کشتیرانی 2 تا 3 هفته برای هر کشتی افزایش می‌یابد.

مترجم: کمند ابراهیم زاده