ارسال به دوست  نسخه چاپي 

چرایی موفقیت نان برنجی، الگوی پیشرفت شیرینی‌های سنتی

شیرینی سنتی، شاید خوشمزه‌ترین قسمت هویت ایرانی است که کرمانشاه در این عرصه از سرآمدهای ایران‌زمین محسوب می‌شود؛ از نان برنجی لذیذ تا نان خرمایی که در انتخاب واژه نان در معرفی آن‌ها به دلیل داشتن ارزش غذایی بالا، به بیراهه نرفته‌‌اند. این موضوع فقط در کلمات و واژه‌ها قرار نمی‌گیرد بلکه با نگاهی به پیشینه نان برنجی می‌توان به این نتیجه رسید که شیرینی‌های سنتی به خصوص در دیار کرمانشاه با نگاهی تجربی و بنا به نیاز انسانی و با نگاهی به تجربیات دیگر شهرها تولید شده‌اند.

 

قدمت و پیشینه نان برنجی در کرمانشاه به 150 سال پیش و زمان حکومت قاجار باز می‌گردد و از آن زمان به بعد، یکی از سوغات معروف کرمانشاه است که توانسته در سراسر ایران خود را در دل مردم جا کند. چرایی موفقیت این نوع شیرینی سنتی را که حتی پای ثابت سفره باستانی نوروز ایرانیان در بسیاری از شهرهای ایران نیز محسوب می‌شود، در تاریخچه این نوع شیرینی سنتی می‌توان دید. از آنجا که شهر کرمانشاه در مسیر جاده ابریشم و در مسیر کربلا قرار دارد، به همین دلیل مسافران و زائران فراوانی به این شهر رفت و آمد داشته‌اند، از این رو مردم دیار کرمانشاه به فکر پخت خوراکی بوده‌اند که هم ماندگاری بالا داشته باشد و هم جنبه غذایی بالا و این دلایل، عاملی شد که مردم این خطه، به مرور شیرینی مشابهی را که در کرمانشاه با گندم، محصول زراعی غالب این شهر پخت می‌شد، با آرد برنج که طعمی بسیار بهتر و متفاوت داشت فراوری کرده و آذوقه راه مسافران کردند.

نکته حائز اهمیت در پخت این شیرینی جادویی کرمانشاهی، این است که در حقیقت این شیرینی و شیوه پخت آن شبیه به کلوچه برنجی گیلان است که در کرمانشاه تکمیل‌تر شده و برای ماندگاری بالا به شکل خشک طبخ شد و در حقیقت نان برنجی مصداق شیرینی هویتی است که توانسته از تجربیات مفید دیگر شیرینی‌های سنتی ایران بهره‌مند شود و خود را به کامل‌ترین شکل درآورد.  

دیگر نکته جالب توجه در مسیر تاریخی پدیدار شدن نان برنجی، شخصیت قنادانی بود که این سوغات انرژی‌بخش کرمانشاهی را تهیه می‌کردند. در حقیقت تنها کسی که می‌توانست به خمیر نان برنجی دست بزند، پیشکسوت این فن بود و این افراد تنها با وضو این کار را انجام می‌دادند. از پیشکسوتان نان‌برنجی‌پزی کرمانشاه، می‌توان از افرادی چون مرحوم «حاج امیرعلی جعفری» معروف به «کلوچه‌پز» و مرحوم «حاج رضا شکرریز»، «حاج عبدا... زاده» و «حاج مسعود مطهری» یاد کرد که به واقع همین پیشکسوتان بودند که زمینه تولید انبوه را سبب شدند به طوری که امروز نان برنجی از شیرینی‌های ملی محسوب می‌شود که در ویترین هر شیرینی‌فروشی یا قنادی جا دارد و از این جهت، این سوغات اصلی شهر کرمانشاه که در گذشته به صورت فصلی پخت می‌شد و به عنوان شغل دوم مردمان این شهر به حساب می‌آمد و همچنین یک شغل موروثی از پدر به پسر محسوب می‌شد، در حال حاضر به عنوان شغلی دائمی‌ برای قنادان درآمده که می‌تواند به تنهایی درآمد قابل توجهی داشته باشد.

این نگاهی کلی به یکی از موفق‌ترین شیرینی‌های سنتی ایران بود که توانسته در عرصه بین‌المللی نیز حرفی برای گفتن داشته باشد. این موفقیت نان برنجی را می‌توان در بهره گرفتن از مواد اولیه با‌کیفیت و استفاده از تجربیات شیرینی‌های سنتی دیگر شهرها و احساس نیاز اهالی منطقه دانست که تمامی ‌این عوامل را می‌توان با نگاهی امروزی در جهت توسعه و ماندگاری شیرینی‌های سنتی در سرتاسر ایران مورد استفاده قرار داد و صنعت شیرینی‌های سنتی ایرانی را به عنوان هویت ایرانی، رونق بخشید.