ارسال به دوست 
نسخه چاپي
نگاهی بر صنعت آرد و غلات ترکیه
علی‌رغم اینکه ترکیه در اوایل سال با کاهش شدید میزان بارندگی در 63 سال گذشته و عواقب زمین‌لرزه ویرانگر در برخی مناطق خود دست و پنجه نرم می‌کرد، بهار پربارش، چشم‌انداز برداشت گندم این کشور را افزایش داده است. بیشتر خسارات ناشی از زلزله نیز متوجه چهار استانی بوده است که از نظر تولید غلات، نسبتاً سهمی اندک دارند.
به گزارش نگاه هستی به نقل از worldgrain، با کاهش 30 درصدی سطح بارندگی از اکتبر 2022 تا فوریه امسال، در ابتدا تصور می‌شد که این خشکسالی نسبت به زلزله تأثیر بیشتری بر برداشت داشته باشد. با این حال، طبق گزارش خدمات کشاورزی خارجی (FAS) وزارت کشاورزی ایالات متحده، بارندگی‌های بهاره، چشم‌انداز برداشت را بهبود بخشیده است زیرا پیش‌بینی‌ها در خصوص تولید گندم به 18/5 میلیون تن و تولید جو به 7/8 میلیون تن افزایش یافته است. انتظار می‌رود این کشور 5/4 میلیون تن آرد (معادل گندم) را در سال تجاری 2024-2023 ارسال کند. ترکیه در میان 10 تولیدکننده برتر محصولات کشاورزی جهان قرار دارد و همواره در صادرات آرد پیشرو است. نیمی از کشور را زمین‌های قابل کشت تشکیل می‌دهد و تقریباً 20 درصد از جمعیت آن در کشاورزی مشغول به کار هستند. کشاورزی همچنین سهم قابل توجهی در اقتصاد کشور دارد که انتظار می‌رود در سال 2023 رشد 3/6 درصدی داشته باشد. زلزله‌ها میلیاردها دلار خسارت مستقیم به بار آورد اما انتظار می‌رود افزایش بازسازی تا حد زیادی به جبران اختلالات اقتصادی کمک کند. میزان تولید و مصرف محصول FAS اعلام کرد که دوره خشکسالی رخ داده از یکم اکتبر 2022 تا 28 فوریه 2023 با بارندگی‌های طولانی در بهار تا حدودی جبران شد و در ماه ژوئن میزان بارندگی نسبت به حد معمول 73 درصد و نسبت به ژوئن سال قبل 8 درصد افزایش داشته است. کل تولید گندم این کشور 18/5 میلیون تن تخمین زده می‌شود که از برآورد اولیه 17/25 میلیون تن، بیشتر است. FAS همچنین اعلام کرد بازده بهتر نسبت به سال گذشته، به شرایط آب و هوایی مطلوب‌تر نسبت داده می‌شود. پیش‌بینی می‌شود به دلیل افزایش قیمت گندم داخلی، سطح زیر کشت با 200 هزار هکتار افزایش به 7/2 میلیون هکتار برسد. مصرف گندم 21/1 میلیون تن پیش‌بینی می‌شود که با افزایش مصرف خوراک دام، 700 هزار تن نسبت به سال گذشته افزایش یافته است. ترکیه یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان نان در جهان محسوب می‌شود. دولت به بخشی از تولید نان کشور با استفاده از گندم وارداتی و داخلی، یارانه می‌دهد. حتی با این حمایت، قیمت نان به دلیل افزایش هزینه نیروی کار و انرژی افزایش یافته است. به گفته FAS، قیمت فعلی نان حدود 2/5 برابر بیشتر از قیمت‌ها در پایان سال 2021 است. تولید ذرت این کشور هم 8 میلیون تن برآورد می‌شود و سطح زیر کشت ذرت 650 هزار هکتار تخمین زده می‌شود که نسبت به 530 هزار هکتار در سال 2023-2022 افزایش یافته است. بر اساس تقاضای قوی برای ذرت جهت تولید خوراک دام و نشاسته، انتظار می‌رود مصرف ذرت در سال 2024-2023 با افزایش 300 هزار تنی به 9/2 میلیون تن برسد. انتظار می‌رود تولیدکنندگان خوراک دام، استفاده از ذرت را افزایش دهند زیرا قیمت آن در مقایسه با جو مناسب‌تر است. نزدیک به 85 درصد ذرت برای تهیه خوراک دام و مقدار بسیار کمتری برای تولید نشاسته ذرت برای مصارف غذایی استفاده می‌شود. تجارت غلات انتظار می‌رود که تعرفه 130 درصدی اعمال شده بر واردات گندم، چاودار، جو، جو دوسر و ذرت که از اول ماه مه آغاز می‌شود، روند نزولی در واردات غلات در سال 2024-2023 ایجاد کند. طبق اعلام FAS، این تعرفه، بالاترین تعرفه اعمال شده بر غلات وارداتی از اواسط سال 2017 است. دلیل افزایش تعرفه‌ها احتمالاً حمایت از کشاورزان محلی در برابر واردات ارزان‌تر بوده است. واردات گندم برای سال‌های 2024-2023 حدود 8/25 میلیون تن برآورد شده است که کمتر از برآورد اولیه 10 میلیون تنی است. FAS اعلام کرد که این میزان برای پاسخگویی به تقاضای پایدار تولیدکنندگان و صادرکنندگان محصول گندم، کافی است. ترکیه در سال 2023-2022 به دلیل خشکسالی، در زمستان 12 میلیون تن گندم وارد کرد که رکوردی بی‌سابقه بود. حدود 70 درصد این گندم وارداتی به صورت آرد و ماکارونی، فراوری شده و مجدداً صادر می‌شود. صادرات برای سال جاری، 7/25 میلیون تن برآورد شده است که به دلیل تولید بهتر گندم دوروم داخلی، کمی بیشتر از سال 2023-2022 است. صادرات عمدتاً شامل آرد، ماکارونی و سمولینا است که از گندم وارداتی تهیه می‌شود. به گفته شورای بین‌المللی غلات (IGC)، با انتظار کاهش تقاضا از سوی عراق، یک خریدار اصلی محصولات ترکیه، انتظار می‌رود صادرات به مقاصد دیگر در آسیای نزدیک و جنوب صحرای آفریقا بیشتر شود. آسیابانی ترکیه بیش از 24 میلیون تن طیفی گسترده از محصولات تهیه شده از گندم از جمله آرد، ماکارونی، بیسکویت و غیره را تولید می‌کند. دولت به نان یارانه اختصاص می‌دهد و اداره غله ترکیه (TMO)، گندم وارداتی را خریداری می‌کند و به آسیاب‌های محلی با تخفیف قابل توجهی نسبت به قیمت‌های داخلی و بین‌المللی می‌فروشد. این قیمت حدود 30 درصد کمتر از قیمت‌های داخلی است. آسیابان‌ها آرد را به نانوایی‌های خصوصی می‌فروشند که نان را با قیمت تعیین شده تولید و عرضه می‌کنند. حدود 60 درصد آرد این کشور از گندم تهیه شده از سوی اداره غله این کشور تأمین می‌شود. به گفته فدراسیون آرد ترکیه (TUSAF)، ترکیه دارای 598 کارخانه آرد در 69 استان با ظرفیت تولید 30 میلیون تن در سال است. همچنین علاوه بر کارخانه‌های آرد، 24 کارخانه ماکارونی فعال با ظرفیت تولید سالانه حدود 2 میلیون تن و بیش از 140 کارخانه تولید سمولینا، بیسکویت، کلوچه و کراکر وجود دارد.