اخبار > بررسی بازار غلات ازبکستان

ارسال به دوست  نسخه چاپي 

بررسی بازار غلات ازبکستان

کشاورزی، صنعتی مهم برای ازبکستان است، کشوری که دارای بیشترین جمعیت در آسیای مرکزی است و 25 درصد تولید ناخالص داخلی و 26 درصد نیروی کار را به خود اختصاص داده است.

به گزارش نگاه هستی به نقل از Worldgrain، ازبکستان با مصرف حدوداً 8/5 میلیون تن گندم در سال 2023-2022، یکی از بزرگترین مصرف‌کنندگان اصلی غلات در آسیای مرکزی است. تولید داخلی گندم این کشور حدود 78 درصد از این میزان مصرف را پوشش خواهد داد.

ازبکستان گندم باکیفیت را از قزاقستان وارد می‌کند اما در سال‌های اخیر کمتر به واردات آرد از این کشور متکی بوده است. آسیاب‌های ازبک نیز سهم بازار صادرات آرد به افغانستان را از دست آسیاب‌های قزاقستان ربوده‌اند.

طبق گزارش وزارت کشاورزی ایالات متحده (USDA)، واردات گندم در ازبکستان در 5 سال گذشته به طور متوسط ​​3/2 میلیون تن بوده است در حالی که صادرات، عمدتا صادرات آرد گندم به افغانستان، به یک میلیون تن در سال 2021 افزایش یافته است.

ازبکستان شاهد اصلاحات عمده‌ای با هدف ایجاد یک اقتصاد بازتر و بازارمحور بوده است. از جمله این اصلاحات، تغییر قیمت‌ها به قیمت‌های بازار از اول ژوئن 2022 برای خرید و فروش غلات است.

دولت در حال برنامه‌ریزی برای حراج تسهیلات شرکت هلدینگ آسیاب دولتی Uzdonmahsulot است، اگرچه این روند با تأخیر مواجه شده است.

سیاست‌‌های دولت بر اهمیت بخش کشاورزی به‌ عنوان محرکه اقتصاد صادرات‌محور تأکید می‌کند و بر احیای نواحی روستایی و پتانسیل تولید مزارع کوچک نیز تأکید دارد.

تولید محصولات کشاورزی

ازبکستان 44/8 میلیون هکتار مساحت دارد که 4/5 میلیون هکتار آن قابل کشت است.

محصولات زیر کشت اولیه آن شامل پنبه، گندم، جو، برنج، ذرت، سیب‌زمینی و میوه‌ها و سبزی‌ها است. مناطق اصلی تولید غلات در مناطق جنوبی کشور از جمله کشکدریا، سمرقند، جیزاخ، فرغانه، تاشکند و سرخندریا است.

در حالی که ازبکستان بخشی از اتحاد جماهیر شوروی بود، حدود 70 درصد از زمین‌های آن به تولید پنبه و علوفه که به صورت چرخشی برای حمایت از تولیدات دامی پرورش داده می‌شدند، اختصاص یافت.

بر اساس گزارش مرکز بین‌المللی تحقیقات کشاورزی در مناطق خشک  (ICARDA)، گندم عمدتاً از سایر مناطق اتحاد جماهیر شوروی وارد می‌شد و تولیدات داخلی این کشور تنها 20 درصد نیاز داخلی را تأمین می‌کرد.

پس از استقلال این کشور در سال 1991، وضعیت دسترسی به منابع وارداتی مواد غذایی نامشخص بود و تضمین امنیت غذایی ازبکستان از طریق تولید داخلی برای کشور مهم شد.

اکنون ازبکستان مقدار قابل توجهی غلات برای استفاده در داخل کشور تولید می‌کند.

به گفته فائو، کل تولید غلات این کشور در سال 2022 به 7/2 میلیون تن می‌رسد که نسبت به میانگین پنج‌ساله، 3 درصد افزایش دارد و دلیل آن شرایط آب‌وهوایی مساعد کلی در طول فصل پرورش محصول است.

انتظار می‌رود تولید گندم کمی بالاتر از حد متوسط ​​باشد در حالی که تولید ذرت و برنج تقریباً نزدیک به میانگین تولید ​​خواهد بود.

وزارت کشاورزی ایالات متحده اذعان نمود که ازبکستان در سال 2021، 6 میلیون تن گندم تولید کرده است و تخمین می‌زند که تولید آن در سال 2022 به 6/6 میلیون تن افزایش یابد.

می‌توان گفت نان Naan تقریباً غذای اصلی همه ازبک‌‌ها است اما به دلیل مقدار کم گلوتن و نشاسته بالای گندم‌‌های داخلی این کشور، استفاده از آن برای پخت این نان چندان مناسب نیست. در نتیجه، نانوایان محرک اصلی تقاضا برای آرد و گندم قزاقستان بوده‌اند.

فائو اعلام کرد که ازبکستان به طور متوسط ​​3/3 میلیون تن گندم وارد خواهد کرد و خاطرنشان نمود که واردات آرد گندم از سال 2011 تا 2021، 70 درصد کاهش یافته است و این در حالی است که خرید دانه گندم باکیفیت به دلیل بهبود ظرفیت آسیاب داخلی، به شدت افزایش یافته است.

برای بهبود امنیت غذایی کشور، دولت در چند سال گذشته به تأکید بر تولید گندم و حمایت از مرغداری و دامپروری ادامه داده است.

به گفته سازمان تجارت بین‌‌المللی (ITA) از سال 2022 تا 2025، دولت مزارع کوچک را برای کشت 200 هزار هکتار پنبه و غلات به مدت 10 سال اجاره می‌دهد.

هدف دولت، افزایش حداقل دو برابری درآمد کشاورزان و تضمین حداقل رشد سالانه 5 درصدی کشاورزی از سال 2022 تا 2026 از طریق برنامه‌های توسعه، به‌کارگیری دستاوردهای علمی پیشرفته، دیجیتالی کردن و پذیرش فناوری‌های جدید است.

تمرکز اصلی اصلاحات کشاورزی، ایجاد یک سیستم تعاونی است که زنجیره تولید کاملی را از مزرعه به مصرف‌کنندگان ارائه می‌کند.

به گفته فائو، انتظار می‌رود رشد تولید ناخالص داخلی از 7/4 درصد در سال 2021 به حدود 5 درصد در سال 2022 کاهش یابد. بانک جهانی گفت: چالش‌های لجستیکی مرتبط با تحریم‌های روسیه باعث کاهش رشد مصرف خواهد شد.

فائو گفت: سرمایه‌گذاری خصوصی و صادرات به شدت رشد خواهد کرد و تراز حساب جاری به دلیل قیمت‌های جهانی کالاها و افزایش حواله‌ها بهبود خواهد یافت.

بر اساس گزارش فائو، متوسط ​​نرخ تورم از 10/7 درصد در سال 2021 به 14 درصد در سال 2022 افزایش می‌یابد که دلیل آن قیمت بالای کالا‌های وارداتی به ویژه اقلام غذایی است.

با نگاهی به آینده، بانک جهانی اعلام کرد که خطرات موجود، شامل جنگ طولانی در اوکراین، تحریم‌های بیشتر علیه روسیه و سخت‌‌تر شدن شرایط اقصادی جهان است.

آسیابانی

شرکت هلدینگ آسیاب دولتی Uzdonmahsulot شامل 43 کارخانه است که حدود 4 میلیون تن از محصول داخلی را با قیمت یارانه‌ای خریداری می‌کنند.

پس از مرگ اسلام کریم اف در سال 2016 پس از نزدیک به سه دهه رهبری، قیمت گندم و آرد آزاد شد و اکنون سرمایه‌گذاری در ظرفیت آسیاب خصوصی افزایش یافته است.

دولت به خرید غلات یارانه‌ای دولتی پایان داد و در یکم ژوئن 2022 به سمت قیمت‌گذاری بازاری رفت. طرح خصوصی‌سازی دولت در مرحله اول شامل حراج 24 آسیاب Uzdonmahsulot است.

رئیس جمهور فعلی، شوکت میرضیا اف گفت: هیچ محدودیتی برای جابه‌جایی غلات فروخته شده از طریق بورس وجود نخواهد داشت.

وی در گزارش‌های رسانه‌ای اعلام کرد: هزینه تولید آرد در کارخانه‌های دولتی 20 تا 25 درصد بیشتر از تسهیلات خصوصی بوده و سودآوری آن نصف شده است.

در سه سال گذشته حدود 160 تأسیسات خصوصی فراوری غلات در کشور شروع به کار کرده‌اند. سهم آسیاب‌های خصوصی، 54 درصد از 3/5 میلیون تن آرد تولید شده در سال گذشته را تشکیل می‌دهد.