ارسال به دوست 
نسخه چاپي
آیا باید منتظر رونق صادرات تا پایان سال باشیم؟!
صنعت آرد و نان از صنایع استراتژیک و شاید بتوان گفت امنیتی در اکثر کشورهای جهان من‌جمله ایران است. به همین دلیل است که دولت‌ها، به حق، حساسیت زیادی در تأمین به‌موقع نان در کشور دارند. شاید از این‌رو بتوان گفت اعطای مجوز ایجاد کارخانه آرد در کشور، حتی بیش از نیاز، توجیه‌پذیر باشد اما متأسفانه انحصار در سهمیه گندم و آرد در سال‌های گذشته، حق‌العمل بودن کارخانه‌ها و عدم احتیاج به سرمایه در گردش زیاد، موجب رشد چند برابری کارخانه‌های آرد در سطح کشور شده است.
در این راستا هرکس اقدام به خرید زمین می‌کرد و با گرفتن وام‌های ارزی و ریالی و واردات دستگاه، با کمی شانس و حمایت پیش و پشت پرده می‌توانست کارخانه آردی جدید احداث و با گرفتن سهمیه گندم، آرد تولید کند. محصولی که به دلیل وجود مشتری قبل از تولید، نیازی به رقابت در افزایش کیفیت نداشت و از سوی دیگر کنترل خاصی نیز روی کیفیت آن نبود. این موضوع موجب رشد غیرمعقول کارخانه‌های آردسازی در کشور شد که در این میان مناطق گندم‌خیز مانند خوزستان، گلستان، فارس و غیره که بیشترین تولید گندم را داشتند و همچنین مراکز مصرف مانند تهران، البرز، آذربایجان و خراسان، میزبان بیشترین کارخانه‌های آردسازی شدند. البته به نظر می‌رسد که به مرور زمان و با اجرای سیاست‌های دولت در راستای هدفمندسازی یارانه‌ها، حالت ایستایی و انحصار در تولید آرد دستخوش تغییر خواهد شد. هر چند که این تغییر، دغدغه‌ای برای صنعت آرد که در برخی موارد با کمتر از نیمی از ظرفیت خود تولید دارد، ایجاد کرده است که باید خود را برای عرصه رقابت آماده کند و در سال‌های پیش رو، ناگزیر به تولید و عرضه محصول کیفی و رقابت‌پذیر در داخل و حتی عرضه در بازارهای برون‌مرزی خواهد بود. به همین جهت است که امروز شاهدیم بخش اعظمی از صنایع آرد، به تولید کیفیت‌محور روی آورده‌اند و بسیاری از واحدها خصوصاً واحدهایی که سابقه طولانی در عرصه تولید آرد در کشور دارند، به‌روزرسانی و رقابت‌پذیری را بیش از پیش در دستور کار قرار داده و خواستار تقویت سیاست‌های صادرات‌محور شده‌اند. البته این مهم، سیاست‌گذاری مناسب در حوزه صادرات از سوی مقامات تصمیم‌گیرنده در دولت و سایر نهادهای قانون‌گذار را می‌طلبد، موضوعی حیاتی برای صنعت آرد که موجب توسعه صادرات و افزایش عملکرد صادراتی خواهد شد. متأسفانه آنچه فعلاً شاهد هستیم، قوانین و سیاست‌هایی است که طی سال‌ها علی‌رغم اینکه هدف اصلی و توصیه مقام رهبری در حمایت از تولید و اشتغال بوده، بیشتر باعث ایجاد موانع بر سر راه تولید و صادرات شده است. بوروکراسی اداری، اجرای سیاست‌های کوتاه‌مدت، نبود سرمایه در گردش، دریافت وثیقه سنگین برای اعطای تسهیلات و دلایل متعدد دیگر، مانع توسعه صادرات آرد در کشور است و هنوز نتوانستیم آن‌گونه که باید از ظرفیت کارخانه‌های مدرن و موقعیت استراتژیک کشور در منطقه اعم از مرزهای آبی برای واردات گندم و مرزهای زمینی برای صادرات آرد استفاده و ظرفیت خالی صنعت آرد را فعال کنیم. حال به نظر می‌رسد که سیاست‌های دولت سیزدهم در راستای مردمی کردن اقتصاد و طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان از یک سو و طی مراحل پایانی برجام که باعث رونق ارتباط با کشورهای مختلف در منطقه خواهد شد از سوی دیگر، می‌تواند زمینه‌ساز رشد و توسعه تولید و صادرات گندم و آرد در کشور باشد و به گفته نمایندگان مجلس شورای اسلامی در کمیسیون اقتصادی، امید آن می‌رود که تا پایان سال، جهشی ارزشمند در صادرات کشور را شاهد باشیم. خبرنگار: ندا کاظمی ترکی