ارسال به دوست  نسخه چاپي 

کار در نانوایی و مشکلات ناتمام آن!

شغلی که از 8 هزار سال پیش از میلاد مسیح در مصر باستان، «قوت غالب» مردم را تأمین می‌کرد و البته سخت و مشقت‌بار بود، امروز در ایران همچنان همان وضعیت را دارد! سروکار داشتن با آتش و حرارت وصف ناپذیر آن خصوصاً در فصل گرم سال، قاعدتاً کار هرکسی نمی‌تواند باشد، با این حال کارگران خباز خصوصاً شاطران، ناچار به تماس مستقیم با آن هستند و باید عوارض آن را هم تا آخر عمر در بدن خود میزبانی کنند.

 

تنورها از صبح تا شام روشن می‌مانند تا نان گرم در سفره‌های مردم قرار گیرد و در این میان، نانوایان به خاطر مشکلات ریز و درشت، مقابل گرمای تنورها و البته بی‌توجهی مسئولان برشته می‌شوند! کار هر روز و چندین ساله‌شان است، قبل از طلوع آفتاب و در دل شب، تنورها را روشن می‌کنند تا بساط نان داغ مردم را به راه اندازند اما خودشان و مشکلاتشان آن گونه که باید دیده نمی‌شوند.

کار در یک نانوایی به علت تماس دائم با گرد و غبار آرد و زبانه‌های آتش، به اندازه کافی سخت است، با این حال غیر از «شاطر»، شغل ۳ کارگر دیگر که با وی زیر یک سقف کار می‌کنند، سخت محسوب نمی‌شود! اما به راستی کارگران چه مطالباتی در این زمینه دارند و چرا به حق خود نرسیده‌اند؟

همگی آن‌ها ناچار هستند ۱۶ ساعت (5 صبح تا 10 شب) از روز را سرپا باشند و مرارت‌ها و بعضاً برخوردهای ناشایست برخی از مشتریان را تحمل کنند اما با این حال در اکثر استان‌های کشور تنها شغل شاطر را در ردیف مشاغل سخت‌ و ‌زیان‌آور قرار داده‌اند و شغل پیشکار (کارگری که نان را از تنور بیرون می‌آورد)، خمیرگیر (کارگری که خمیر را چانه می‌زند) و وابر (کارگری که خمیر را پهن می‌کند) را سخت نشناخته‌اند!

در این باره یکی از خبازان به خبرنگار نگاه هستی گفت: یک کارگر خباز فارغ از اینکه چه کاری انجام می‌دهد، باید زودتر از همه ساعت پنج صبح از خواب بیدار شود و شب هم دیرتر از همه به خانه برگردد.

وی اضافه کرد: البته کارگران خباز که از شهرستان‌های دور به خبازی‌های مستقر در شهرهای دیگر می‌روند، شب را در محل کار خود صبح می‌کنند که دیگر خانه رفتن و استراحت کردن عملاً در این شرایط معنایی ندارد چراکه کارگر باید 6 صبح کارش را شروع کند. از طرفی برخلاف برخی مشاغل که فرد در محل کارش است اما کاری برای انجام دادن ندارد، کارگر خباز به غیر از ساعت‌های استراحتی که از قبل با کارفرما توافق کرده، باید بی‌وقفه کار کند و این یعنی کم کم خانواده‌ و دوستانش را باید فراموش کرده و با کارش زندگی کند.

یکی دیگر از نانوایان زحمتکش نیز گفت: اکثر کارگران خباز، مشکل کبدی دارند. از آن‌جا که محیط کار آن‌ها به گونه‌ای نیست که بتوانند در طول روزهای گرم تابستان کولر روشن کنند، مجبور هستند آب یخ مصرف کنند، آب یخ هم به دستگاه گوارش آن‌ها آسیب جدی می‌زند و این مسأله حالا برای همه آن‌ها دردسر شده است آن هم در شرایطی که بسیاری از آن‌ها بیمه نیستند و صفر تا صد هزینه‌های درمان بر دوش خودشان است. کارگران نانوایی‌ها از همه امکانات محروم هستند!

 

نانواها بی‌رغبت برای پخت نان

 

یکی دیگر از نانوایان نیز از قیمت نان گلایه کرد و گفت: رغبت افراد به شغل نانوایی کم شده چون دخل‌وخرج‌ها با حقوق گرفته ‌شده همخوانی ندارد و همین می‌تواند اولین علت کمبود نان باشد که البته بحران ایجاد می‌کند.

شاطری دیگر که با ۵۵ سال سن، همچنان در حرفه نانوایی فعالیت می‌کند، ساعت 2 بامداد خود را به مغازه می‌رساند تا تنورها را روشن کرده و از چهار صبح شروع به پخت نان ‌کند و اعتقاد دارد نان خوب دادن به مردم، هنر و تخصص است. وی با بیان اینکه وقتی لبخند رضایت مشتری را می‌بینیم، خستگی از تنمان در می‌رود، اظهار کرد: تلاش ما این است که نان خوب به دست مردم دهیم.

یکی از خبازان منطقه شرق تهران هم بیان کرد: از زمانی که به کار خبازی مشغول شده‌ام، مشکل واریس پا پیدا کرده‌ام چراکه از صبح تا آخر شب باید روی پا بایستم و استراحتی ندارم.

در همان حال بانویی میانسال برای خرید یک کیلوگرم آرد سبوس‌دار به منظور ادای نذرش به نانوایی مراجعه کرد. این شاطر ضمن عذرخواهی از وی و عدم فروش آرد، متذکر شد: ما نمی‌توانیم آرد جداگانه بفروشیم چراکه فروش یک کیلوگرم آرد، جریمه‌ای 12 میلیون تومانی یا پلمب نانوایی را در پی دارد!

در پایان ذکر این نکته ضروری است که نانوایی، یکی از سخت‌ترین مشاغل محسوب می‌شود و رسیدگی به کارگران و خبازان و دیگر مشاغل مرتبط در نانوایی‌ها، باید در دستور کار ارگان‌های ذی‌ربط قرار گیرد چرا که این افراد متأسفانه از امکانات چندانی برخوردار نیستند و همه‌ آن‌ها متفق‌القول خواهان رسیدگی به مشکلاتشان هستند.