ارسال به دوست 
نسخه چاپي
غفلت از صادرات آرد ایران/ کارخانه‌های آرد، ۷۰ درصد ظرفیت خالی دارند
کارخانه‌های آرد ایران از سال ۹۳ تاکنون هیچ نرخی را مبنی بر هزینه دستمزد آسیابانی دریافت نکرده‌اند و این در حالی است که صنعت آرد ایران می‌تواند پتانسیل قابل توجهی در ارزآوری داشته باشند. وقتی که با مدیران کارخانه‌های آرد کشور گفت‌وگو می‌کنیم، همه آن‌ها از تولید با ظرفیت پایین گله‌مند هستند. کارخانه‌هایی که از بهترین تکنولوژی‌های روز دنیا در تولید برخوردارند، سال‌ها است نمی‌توانند از تمام پتانسیل و ظرفیت خود در تولید و صادرات استفاده کنند.
سال‌ها قبل، ممنوعیت صادرات آرد در ایران مطرح شد و تولیدکنندگان تنها می‌توانند در شرایط و طبق دستورالعملی خاص از طریق گندم ورود موقت به صادرات آرد بپردازند که شاید در کوتاه‌مدت، نتیجه‌ای قابل ملاحظه داشته باشد اما در بلندمدت ساختارها و پتانسیل‌های تولید آرد در کشور باید مورد توجه قرار گیرد. اینکه صادرات آرد به عنوان کالای استراتژیک در کشور ممنوع است، می‌تواند موضوع بحث باشد چراکه با توجه به فعالیت کارخانه‌های آرد کمتر از ظرفیت تولیدشان، به چرخه اقتصاد ضربه وارد می‌شدد و بسیار کارخانه‌هایی بودند که در طول این سال‌ها با دشواری هزینه کارگران خود را پرداخت می‌کردند و این چالشی برای این صنعت است که از یک سو زیر ظرفیت تولید کنند و از سوی دیگر از سال ۹۳ تاکنون هیچ نرخی برای دستمزد آسیابانی از سوی دولت دریافت نکرده باشند! استان‌های خوزستان، سیستان و بلوچستان، مازندران، کردستان و کرمانشاه به دلیل هم‌مرزی با کشورهای همسایه، می‌توانند فرصتی برای بازاریابی و صادرات به این کشورها داشته باشند اما شوربختانه عدم مدیریت صحیح، آسیب‌شناسی و فراهم آوردن زیرساخت‌ها در درازای تاریخ صنعت آسیابانی، منجر به آن شده که این صنعت مغفول بماند و نتواند از ظرفیت‌های خود آن‌طور که باید، استفاده کند. قطعاً در این میان دلایل و مسائل بسیاری وجود دارد که هریک از آن‌ها نیاز به بررسی و آسیب‌شناسی دارد اما غفلت در صادرات آرد، موضوعی است که این‌بار خبرنگار نگاه هستی به آن پرداخته و با سه مسئول در صنعت آسیابانی استان‌های خوزستان، سیستان و بلوچستان و البرز درباره آن به گفت‌وگو نشسته است. علیرضایی، رئیس انجمن کارخانه‌های آرد خوزستان به تقویت زیرساخت‌ها و ضرورت آن در راستای صادرات ایران به عراق اشاره کرد و گفت: با اینکه فاصله چندانی با کشور عراق نداریم و تمام پتانسیل‌ها برای صادرات به عراق موجود است اما نمی‌توانیم از آن استفاده کنیم و یکی از نکات قابل توجه، قوانین و مقرراتی است که در این سال‌ها برای بازار صادراتی ایران تعیین و منجر به آن شده است که بازار عراق و ترکیه از دست بدهیم و در این راستا هیچ مسئولی پاسخگو نیست! وی با بیان اینکه کارخانه‌های آرد در استان خوزستان از تکنولوژی روز اروپا برخوردار هستند، تصریح کرد: متاسفانه کارخانه‌های آردسازی تنها از ۳۰ درصد پتانسیل خود در تولید استفاده می‌کنند و ۷۰ درصد این ظرفیت‌ها خالی است. در کشور دو سامانه ایجاد شد که به تغییراتی در صادرات آرد استانی هم منجر گردید و در مجموع صادرات آرد ایران نیازمند حمایت و آسیب‌شناسی است. علیرضایی از وجود دلال در بازارهای صادراتی آرد ایران خبر داد و گفت: متاسفانه واسطه‌ها در صادرات آرد ایران پررنگ هستند که این ضربه‌ای بر بدنه صنعت آسیابانی در کشور است. از سوی دیگر کشور ما به دلیل نوع اقلیم می‌تواند بازاری برای همسایه‌ها باشد. به گفته وی، بازرگانان و تولیدکنندگان بهتر می‌توانند از فرصت‌ها و بازار کشورهای همسایه برای صادرات استفاده کنند تنها کافی است دولت اجازه دهد. از سوی دیگر محمد خدابخشی، رئیس انجمن صنفی کارخانه‌های آرد سیستان و بلوچستان هم گفت: دولت در مورد صادرات کمکی نمی‌کند و برای تولیدکننده در چنین وضعیتی که دلار نوسان دارد، صادرات به صلاح نیست. وی با اشاره به تولید با ۲۵ درصد از ظرفیت کارخانه‌های آرد این استان اظهار کرد: اگر به تولیدکنندگان اجازه تقویت بازارهای صادراتی داده شود، ما می‌توانیم ظرفیت تولید خود را افزایش دهیم. کشورهای افغانستان و پاکستان، بهترین بازار برای آرد ایران هستند اما زیرساخت‌های این صادرات فراهم نیست. خدابخشی ادامه داد: حتی به دولت پیشنهاد کرده بودیم یک شرکت را به عنوان واسطه قرار دهد تا گندم را جهت صادرات در اختیار ما بگذارند و ما حاضریم هزینه صادرات را خودمان بپردازیم و در عوض سبوس برای تولیدکننده آرد باقی بماند. متأسفانه صادرکنندگان آرد در ایران هیچ پشتیبانی ندارند. آقاطاهر، یکی از فعالان صنعت آسیابانی و مدیرعامل کارخانه آرد ستاره کردان نیز درباره بهره‌گیری از پتانسیل‌های موجود در کارخانه‌های آرد ایران گفت: کارخانه‌های آرد استان البرز از ظرفیت قابل توجهی در صادرات برخوردار هستند اما باید زیرساخت‌ها و شرایط موجود را برای تقویت صادرات فراهم کرد. اگر حمایت‌های صادراتی نباشد، تولیدکننده نمی‌تواند به دنبال صادرات آرد برود. وی افزود: علی‌رغم وجود مشکلات، کارخانه‌های آرد اقدام به صادرات کردند اما در سال گذشته بانک مرکزی چالشی را برای واحدهای آردسازی ایجاد کرد که البته پس از مدتی رفع شد. این فعال آسیابانی با بیان اینکه تکنولوژی و تجهیزات در کارخانه‌های آرد استان البرز قابلیت سرمایه‌گذاری در راستای تقویت صادرات را دارد، تصریح کرد: تجهیزاتی که در کارخانه‌های آرد استان البرز وجود دارد، با کشورهای اروپایی قابل مقایسه نیست و کارخانه‌های این استان از دانش فنی قابل قبولی برخوردار هستند و با توجه به انواع واریته‌ها، کارخانه‌ها آرد یکنواخت تولید می‌کنند اما دولت باید با فراهم آوردن شرایط از زیرساخت‌ها و صادرات حمایت کند. آقاطاهر در ادامه از تعیین نکردن نرخ گندم در سامانه گله کرد و گفت: کارخانه‌های آرد در عرضه گندم صنف و صنعت با مشکلاتی مواجه هستند. هر سال در اردیبهشت ماه تکلیف مشخص می‌شد اما متاسفانه در سال جاری تاکنون چنین اقدامی انجام نشده است که باعث می‌شود مشتریان برای تأمین آرد با مشکل مواجه شوند. در نهایت اینکه به نظر می‌رسد صنعت آسیابانی در زمینه‌های مختلف از جمله صادرات و تأمین ماده اولیه گندم، نیاز به مدیریت دقیق و آسیب‌شناسی دارد.